ذخایر سنگ گچ در جهان و ایران

ذخایر سنگ گچ در جهان

سنگ گچ از گروه مصالح ساختمانی کلسیم دار است و از لحاظ فراوانی در طبیعت در ردیف پنجم میباشد. گچ تقریباً در تمام نقاط جهان یافت میشود و در ایران در مناطقی مانند کویر مرکزی و اطراف تهران، آذربایجان، جاجرود و اطراف مشهد یافت میشود. سنگ گچ از سنگهای ته نشستی است و میل ترکیبی شدیدی دارد و به همین خاطر به طور خالص یافت نمیشود، این سنگ بیشتر به صورت ترکیب با آهک، خاک رس، کربن و اکسیدهای آهن یافت میشود. (سنگ گچ موجود در طبیعت بیشتر به صورت مخلوط با آهک و خاک رس است). سنگ گچ مانند اغلب سنگ های مصرفی دیگر با روش چالزنی و انفجار استخراج می گردد . همچنین چنانکه ذخیره به شکل تپه یا کوه باشد و الیه های گچ در امتداد افق پیوسته باشند ، استخراج سنگ گچ توسط ماشین های استخراج پیوسته امکان پذیر است. ذخایر سنگ گچ در تمام قاره های دنیا وجود دارد .ذخایر بزرگ سنگ گچ در قاره های آمریکا ، آسیا و استرالیا وجود دارد . همچنین در اروپا نیز معادن سنگ گچ به شکل سطحی استخراج می شوند . در آمریکای شمالی معادن سنگ گچ سطحی است و در بیابان های یوتا ذخایر سنگ گچی به شکل پودر وجود دارد . ذخایر سنگ گچ شناسایی شده در جهان بالغ بر ۳/۳ میلیارد تن تخمین زده شده اند . میزان ذخایر سنگ گچ به تفکیک کشورها در جدول ذیل آورده شده است.

با توجه به جدول از لحاظ تولید گچ ، ایران ۱۰ درصد تولید جهانی را در اختیار دارد و پس از آمریکا در رتبه دوم قرار گرفته است.

ذخایر سنگ گچ در ایران

معادن سنگ گچ در ایران متعلق به دوران سوم زمین شناسی و منشا آنها رسوبی است و در سطح زمین قرار دارند. ذخایر سنگ گچ ایران دارای کیفیت های مختلف و با شرایط گوناگون زمین شناسی می باشند و تقریبا در تمام نقاط کشور مخصوصا درکویر مرکزی و اطراف تهران- جاجرود – آذربایجان – اطراف مشهد و غیره یافت می شود. بطور کلی حدود بیش از ۲۶۰ معدن مهم سنگ گچ در سراسر کشور یافت می شود که سالیانه در حدود ۱۶-۱۷ میلیون تن استخراج و برای کارهای ساختمانی- تولید سیمان- پزشکی- محصوالت غذایی- بهداشتی- کشاورزی و صنعت تولید کاغذ و غیره استفاده می شود و هر ساله مقدار استخراج و کاربرد آن افزایش می یابد. جدول زیر ذخایر گچ کشورمان را نشان می دهد.